Dana 17. 7. 2024. godine sa početkom u 10.30 časova, u prostorijama Pravnog fakulteta Univerziteta u Istočnom Sarajevu u Palama, održana je javna odbrana završnog master rada kandidata Marije Stjepanović, dipl. pravnika pod nazivom ''Mjere procesne prinude prema maloljetnicima u krivičnom postupku''.
Komisiju za odbranu ovog završnog master rada činili su doajeni krivičnopravnih nauka:
- akademik Miodrag Simović, redovni profesor Pravnog fakulteta Univerziteta u Banjaluci u penziji – predsjednik Komisije;
- akademik dr Borislav Petrović, redovni profesor Pravnog fakulteta Univerziteta u Sarajevu – član Komisije;
- dr Mladenka Govedarica, redovni profesor Pravnog fakulteta Univerziteta u Istočnom Sarajevu – mentor i član Komisije.

Pored članova Komisije, ovoj odbrani su prisustvovali i najbliži srodnici i prijatelji kandidata.
Maloljetnici predstavljaju najosjetljiviju kategoriju ljudske populacije na koju utiče kriza društvene zajednice u tranziciji, pa se njihova reakcija na ove pojave ponekad ogleda u asocijalnom ponašanju koje se može ispoljavati u vršenju krivičnih djela. Krivični postupak prema maloljetnicima spada u posebne krivične postupke. Suština je u tome da se u određenom postupku primjenjuju neka posebna pravila u odnosu na pravila koja važe u opštem, odnosno redovnom krivičnom postupku. Odrerđene razlike uočavaju se već na prvi pogled. Tako se ne govori o postupku koji se vodi protiv maloljetnika, već je krivični postupak usmjeren prema maloljetniku. Pored toga, maloljetnik prema kome se vodi krivični postupak ni formalno nema status osumljičenog, odnosno optuženog u krivičnom postupku. U pogledu svih onih procesnih situacija koje se u posebnom krivičnom postupku ne regulišu, važe pravila koja egzistiraju u redovnom krivičnom postupku, a takvo postupanje može biti izričito naloženo normama zakona o krivičnom postupku ili mogu da se primjenjuju opšta pravila o analognom postupanju. Na taj način, odnos između redovnog (opšteg) i krivičnog postupka prema maloljetnicima ispoljava se kao relacija između lex generalis i lex specialis. Suštinske razlike između krivične procedure koja se odvija prema maloljetniku i redovnog (opšteg) krivičnog postupka ogledaju se u povoljnijem procesnom položaju maloljetnika u odnosu na punoljetnog osumnjičenog, odnosno optuženog. U krivičnom postupku prema maloljetnicima (naročito onom koji se obilježava kao takozvani protekvitni model postupka) ne važe određena načela koja se ustoličavaju u redovnom krivičnom postupku, a veći značaj dobijaju neki drugi principi, koji ili uopšte ne egzistiraju u opštem krivičnom postupku ili nemaju onaj značaj kakav ostvaruju u krivičnom postupku prema maloljetnicima. Kako bi se vodio kvalitetan krivični postupak neophodno je obezbijediti prisustvo maloljetnika. Polazeći od činjenice da se krivični postupak vodi protiv individualno određenog lica u optužno raspravnom postupku, prihvaćeno je kao opšte pravilo da lice protiv koga se vodi krivični postupak mora u njemu i prisustvovati. U cilju realizacije ovako usvojenog opšteg pravila zakon je predvidio i određene mjere za obezbjeđenje prisustva osumnjičenog, odnosno optuženog u krivičnom postupku. Dakle, kako je pravilo opšteg krivičnog postupka da osumnjičeni, odnosno optuženi mora biti prisutan u toku suđenja, to jeste ne može mu se suditi u odsustvu, takvo pravilo je u potpunosti prenijeto i na krivični postupak prema maloljetnicima. U Republici Srpskoj i Bosni i Hercegovini, kaznena politika i mjere koje se primjenjuju prema maloljetnom učiniocu krivičnog djela u toku trajanja krivičnog postupka prema njemu akcenat daju vaspitnom tretmanu i obezbjeđenju prisustva maloljetnika u krivičnom postupku kroz mjere primjene na slobodi. Kada su u pitanju mjere za obezbjeđenje prisustva maloljetnika, prednost se daje mjerama zabrane u odnosu na mjeru pritvora koja u ovom postupku ima izuzetan karakter, odnosno ta najteža mjera procesne prinude i u opštem krivičnom postupku predstavlja jednu vrstu krajnjeg sredstva za obezbjeđenje prisustva lica protiv koga se postupak vodi i drugih ciljeva postupka, te se shodno tome samo u krajnje opravdanim slučajevima treba određivati u odnosu na maloljetnika. Pritvor je izuzetna mjera obezbjeđenja prisustva maloljetnika što se zaključuje iz zakonske odredbe i mora imati vaspitni karakter. Izricanjem mjera zabrane u zakonom predviđenim slučajevima postiže se dvostruki cilj. S jedne strane, maloljetno lice ostaje u otvorenoj sredini, dok s druge strane, tim mjerama se zadovoljavaju interesi krivičnog postupka. Na ovaj način, maloljetnom licu je očuvano osnovno pravo na ličnu slobodu uz istovremeno omogućavanje vođenja krivičnog postupka. Uvođenje mjera zabrane na područje krivičnog postupka prema maloljetnicima predstavlja značajnu i veoma poželjnu novinu, posebno zbog toga što se ranijim rješenjima prema maloljetniku nisu mogle primijeniti nikakve druge mjere. Sadašnjim stanjem omogućeno je da se već kroz mjere zabrane na neki način reaguje u pravcu uspostavljanja mogućnosti pozitivnog uticaja na maloljetnika preventivnim djelovanjem, naročito otvaranjem mogućnosti da se maloljetnik spriječi da kontaktira sa određenom sredinom ili licima u pravcu otklanjanja potencijalno opasnog društvenog kontakta. Imajući u vidu sve navedeno možemo zaključiti da je Zakon o zaštiti i postupanju sa djecom i maloljetnicima Republike Srtpske uređen u skladu sa principom najboljeg interesa djeteta i da su uvedene reforme kako bi se uspostavio pravičniji i efikasniji krivičnopravni sistem.
Na osnovu svega navedenog, komisija zauzela stav da je riječ da o veoma aktuelnoj ali o osjetljivoj kategoriji kao što su maoljetnici. S obzirom na osjetljivost ova kategorije zbog njihove uzrasne dobi, potrebno im je posvetiti znatno više pažnje u pravnoj nauci i praksi. Aktuelnost ove teme proističe i iz ovog vremena, u kojem se javlja sve više devijantnih ponašanja maloljetnika koja rezultiraju činjenje krivičnih djela. Svjedoci smo da je maloljetnička delinkvencija posljednjih godina u porastu, ali bez obzira na to pred sudovima u Republici Srpskoj sve je manje postupaka prema maloljetnicima, upravo zbog zakonskih odredbi kojima se daje prioritet alternativnim mjerama, koje imaju svrhu da se ne pokreće krivični postupak prema maloljetnicima i da se primjenom alternativnih mjera utiče na pravilan razvoj maloljetnika i jačanje njegove lične odgovornosti kako ubuduće ne bi činili krivična djela. Komisija je konstatovala da je riječ o odličnom kandidatu iz čijeg je znanja i truda ali i velikog iskustva stečenog u radu u pravosudnim institucijama, i proistekao jedan ovako visokokvalitetan završni master rad pod mentorstvom prof. dr Mladenke Govedarica. Rad, koji će itekako poslužiti pravnicima – praktičarima (posebno tužiocima ali i sudijama) i teoretičarima u radu, je ocijenjen sa najvišom ocjenom, čime je Marija Stjepanović uspješno okončala odbranu svog master rada i zasluženo stekla akademsko zvanje mastera prava.