U srijedu, 23. 3. 2022. godine sa početkom u 14.00 časova, u sjedištu Pravnog fakulteta Univerziteta u Istočnom Sarajevu u Palama, održana je javna odbrana završnog master rada kandidata Zorice Pavlović  pod nazivom ''Odlučivanje u postupku azila''.

Komisiju za odbranu ovog završnog master rada činili su:

• dr Uroš Pena, redovni profesor Pravnog fakulteta Univerziteta u Istočnom Sarajevu – predsjednik Komisije;
• dr Sanja Golijanin, docent Pravnog fakulteta Univerziteta u Istočnom Sarajevu – mentor i član Komisije;
• dr Sanja Kreštalica, docent Pravnog fakulteta Univerziteta u Istočnom Sarajevu – član Komisije.

Pravo na azil možemo definisati kao zaštitu koju jedna država pruža strancu, odnosno licu, koje je napustilo svoju zemlju porijekla zbog osnovanog straha od progona, odnosno ugrožavanja osnovnih ljudskih prava i sloboda. Dakle, međunarodna zaštita je je status koji nadležni organ u BiH priznaje izbjeglici ili strancu koji ispunjava uslove za supsidijarnu zaštitu. Odlučivanje o zahtjevu za azil predstavlja jedan specifičan zadatak koji kao takav nosi i određeni stepen izazova naročito ako uzmemo u obzir druge vrste postupaka. Naime, u postupku po zahtjevu za azil postoje određene razlike u odnosu na druge postupke koje se odnose na fizičku distancu, jezičku te kulturološku distancu. Nadalje, mali je spektar dokaza koji se mogu primijeniti i na osnovu kojih donosilac odluke može  da procijeni da  li tražiocu u zemlјi porijekla prijeti progon, odnosno da odluči da li u odnosu na podnosioca postoji rizik od progona u budućnosti.

Značajnu ulogu u postupku odlučivanja ima stepen uvjerenja koji je donosiocu odluke potreban da bi mogao utvrditi  činjenice iz prošlosti i sadašnjosti, te na osnovu toga ustanoviti da li postoji ili ne osnovan strah od progona, ili realan rizik od izlaganja ozbiljnoj povredi. Budući da odluke po zahtjevu za azil imaju veliki značaj u smislu da odluka ima određene posljedice po život, fizički i psihički integritet lica, te ljudska prava, potrebna je stručnost i oprez prilikom odlučivanja, a veliku ulogu u  svemu imaju procjena dokaza i kredibiliteta.

Izbor ove teme posebnu motivaciju, kojom se ukazuje na specifičnost postupka i težinu zadatka sa kojim se nadležni organ suočava prilikom donošenja odluke po zahtjevu za azil. Takođe, bitno je ukazati na položaj tražioca azila koji usljed osnovanog straha od progona ili teške povrede ljuskih prava u zemlji porijekla usljed nedostatka dokaza, jezičke barijere te kulturoloških razlika ima specifičan polažaj u odnosu na stranke u drugim postupcima.

Predmet istraživanja ovog rada su pozitivnopravna pravila posebnog upravnog postupka, a  analiza se prevashodno fokusira na oblike međunarodne zaštite, osnove posmatranja prava na izbjeglički status te povrede koje vode supsidijarnoj zaštiti kao vidu međunarodne zaštite.  Nadalje, akcenat je na utvrđivanju činjenica kroz analizu ispunjavanja uslova osnova zaštite, te donošenje objektivne odluke na osnovu raspoloživih dokaza posmatranih kroz analizu iskaza tražioca azila i izvještaja o zemlji porijekla.

Na osnovu svega navedenog, komisija je zauzela stav da je riječ o veoma kompleksnoj i aktuelnoj temi – posebno na našem području, Regionu ali i širom evropskog kontinenta, kojoj treba posvetiti znatno više pažnje u pravnoj nauci i praksi. Komisija je konstatovala da je riječ o vrlo kvalitetnom kandidatu i odlično urađenom završnom master radu koji je ocijenila sa najvišom ocjenom čime je Zorica Pavlović uspješno okončala odbranu svog master rada i zasluženo stekla akademsko zvanje mastera prava.